Katalpa nazywana jest też surmią. To średniej wielkości drzewo o dekoracyjnych, dzwonkowatych kwiatach. Pochodzi z Azji i Ameryki Północnej, dlatego trzeba jej zapewnić optymalne warunki, aby dobrze rosła w warunkach klimatu europejskiego.
Charakterystyka katalpy (surmii)
Zazwyczaj katalpa osiąga wysokość ok. 15-18 m, przy jednocześnie dość dużej, rozłożystej koronie. Ma duże, nawet 20-centymetrowe liście w kształcie serca, które niestety nie pachną zbyt przyjemnie, gdy się je potrze. Katalpa - ze względu na swoje dość egzotyczne pochodzenie - późno zaczyna się rozwijać i dosyć wcześnie porzuca swoje liście (już na początku jesieni). Latem, poza wielkimi liśćmi, zachwyca też pięknymi kwiatami. Jesienią i zimą natomiast na katalpie pojawiają się owoce, które przybierają formę długich strąków. Ogrodnicy mówią o katalpie, że jest „drzewem urzędniczym”, ponieważ „bardzo późno przychodzi i wychodzi jako pierwsza".
Białe kwiatostany tworzą się na końcach pędów katalpy i otwierają się pod koniec maja lub na początku czerwca. Z nich właśnie powstają potem owoce długości do 30 cm i szerokie na 8 mm, które wyglądem przypominają fasolę. Jednak nie są one jadalne, a nawet lekko trujące.
Warunki najlepsze dla katalpy
Katalpa powinna rosnąć w miejscu nasłonecznionym, nieco osłoniętym od wiatru, aby liście nie były narażone na duże naciski powietrza. Pod względem gleby surmia nie jest zbyt wymagająca. Najlepiej wprawdzie rośnie na wilgotnych, żyznych glebach gliniastych, ale poradzi sobie też na podłożu piaszczystym i przetrwa okresy suszy w lecie. Za względu na to, że pędy surmii powinny zdążyć zdrewnieć przez okres zimowy, zaleca się ją sadzić na niezbyt bogatych i wilgotnych glebach. Ważne jest również zachowanie odpowiednich odległości od domu i innych drzew. Korzenie katalpy mogą być bardzo rozległe, ponieważ sam pień może osiągać wysokość do 18 m.
Jak sadzić i pielęgnować katalpę?
Katalpy w formie sadzonek kontenerowych sadzić przez cały rok. Natomiast drzewka katalpy z odkrytym systemem korzeniowym sadzi się w ogrodzie jesienią albo na wiosnę. Oczywiście nie sadzimy katalpy w okresie największych upałów - trzeba poczekać na jeden albo dwa przelotne deszcze. Drzewko musi mieć wystarczającą ilość czasu, aby wytworzyć korzenie i dobrze się umocnić.
Trzeba bezwzględnie uważać, aby nie przesuszyć katalpy, ponieważ może być już nie do odratowania. Aby drzewo rosło zdrowo, trzeba pamiętać, że:
-
przed sadzeniem trzeba bryłę korzeniową namoczyć w wodzie
-
gleba pod katalpę powinna być wilgotna i żyzna
-
dołek do sadzenia powinien być dwa razy większy niż bryła korzeniowa
-
po posadzeniu należy drzewko przymocować do palika
-
należy ją posadzić w miejscu nasłonecznionym
-
młode drzewko trzeba od czasu do czasu nawozić
Przycinanie i formowanie katalpy
Katalpa jest świetnym drzewkiem do formowania zielonych kształtów, ponieważ dobrze znosi przycinanie. Ważne jest to, aby gałęzie przycinać podczas suchej i ciepłej pogody, aby miejsca cięcia szybko się zamknęły. Jeśli po prostu skrócimy pędy, może to wyglądać niezbyt estetycznie w końcowym efekcie, bo de facto każdy pęd będzie innej długości. Najlepiej będzie odciąć wierzchołek na wysokości głównych gałęzi, bo to katalpa dobrze znosi. Jeśli jest to potrzebne, przytnijmy też słabe lub uszkodzone gałęzie tak, aby wesprzeć młode i zdrowe pędy. Gdy katalpa osiągnie już dojrzały wiek, wystarczy co jakiś czas (ale regularnie) kontrolować pędy korony i przycinać te, które wychodzą przed szereg. Dużą popularnością w ogrodach cieszy się szczepiona odmiana katalpy, która samoistnie rośnie w taki sposób, że jej korona rośnie w kształt kuli. Aby utrzymać taką kulistą formę, co roku - od lutego do kwietnia - trzeba katalpę odpowiednio przycinać.
